Một trăm năm báo chí cách mạng Việt Nam đồng hành cùng sự nghiệp cách mạng vẻ vang của Đảng và dân tộc

Dự hội thảo có các Ủy viên Bộ Chính trị: Thường trực Ban Bí thư Trần Cẩm Tú; Nguyễn Trọng Nghĩa, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương; Nguyễn Xuân Thắng, Giám đốc Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, Chủ tịch Hội đồng Lý luận Trung ương…, cùng các đồng chí lãnh đạo, nguyên lãnh đạo Đảng, Nhà nướ và hơn 400 đại biểu là các chuyên gia, nhà khoa học, nhà báo lão thành, lãnh đạo, quản lý các cơ quan báo chí Trung ương và địa phương.

Phát biểu chỉ đạo hội thảo, đồng chí Trần Cẩm Tú khẳng định những đóng góp to lớn của báo chí cách mạng Việt Nam đối với sự nghiệp cách mạng vẻ vang của Đảng và dân tộc qua các chặng đường lịch sử: Ngày 21-6-1925, tại Quảng Châu, Trung Quốc, lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc - Chủ tịch Hồ Chí Minh đã sáng lập Báo Thanh Niên - cơ quan ngôn luận của Hội Việt Nam cách mạng Thanh Niên - tờ báo đầu tiên của cách mạng Việt Nam. Đây không chỉ là dấu mốc đánh dấu sự ra đời, mà còn là sự khởi đầu hành trình vẻ vang của nền báo chí cách mạng Việt Nam 100 năm qua. Ngay từ khi ra đời, Báo Thanh niên đã xác định rõ chức năng tuyên truyền, giáo dục và tổ chức hành động. Nội dung các bài viết không chỉ nêu cao nhận thức chính trị mà còn khơi dậy lòng yêu nước, khích lệ tinh thần đấu tranh, hướng người đọc đến lý tưởng cách mạng vô sản. Tiếp nối truyền thống của báo Thanh Niên, các ấn phẩm như Tạp chí Đỏ (tiền thân của Tạp chí Cộng sản, ra đời ngày 5-8-1930), Tranh Đấu, Dân Chúng, Việt Nam Độc Lập, Giải Phóng... lần lượt ra đời trong những điều kiện lịch sử khác nhau, phù hợp với hoàn cảnh cụ thể của từng giai đoạn cách mạng. Báo chí cách mạng đã hoàn thành xuất sắc sứ mệnh tuyên truyền, giáo dục chính trị, tư tưởng, tổ chức và huấn luyện lực lượng, hình thành sức mạnh tổng hợp, góp phần làm nên cuộc Tổng khởi nghĩa Tháng Tám năm 1945 vĩ đại và lập nên nước Việt Nam Dân chủ Cộng hoà. Trong hai cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ, báo chí cách mạng thật sự đã trở thành mặt trận đặc biệt trong tổng thể chiến lược toàn diện của cách mạng Việt Nam. Dưới mưa bom, bão đạn, đội ngũ các nhà báo cách mạng đã thực hiện tốt việc quán triệt, tuyên truyền quan điểm, đường lối, chủ trương của Đảng, trực tiếp góp phần cổ vũ, động viên tư tưởng, hướng dẫn cho toàn Đảng, toàn quân và toàn dân vượt qua gian khổ, ý chí quyết tâm hoàn thành nhiệm vụ chiến đấu và phục vụ chiến đấu, tích cực tham gia tuyên truyền, động viên xây dựng hậu phương, hỗ trợ tiền tuyến trong chiến tranh giải phóng dân tộc. Bước sang thời kỳ đổi mới, trong bối cảnh đất nước có sự phát triển mạnh mẽ về kinh tế - xã hội và hội nhập quốc tế, báo chí cách mạng tiếp tục phát huy vai trò tiên phong trên mặt trận tư tưởng, có đóng góp hết sức quan trọng cho công cuộc đổi mới toàn diện của đất nước. Đồng chí cũng cho biết, qua 100 năm xây dựng và phát triển, nền báo chí cách mạng Việt Nam đã có những bước phát triển mạnh mẽ cả về số lượng, chất lượng, chương trình, nội dung ấn phẩm, từng bước làm chủ công nghệ truyền thông hiện đại. Nhiều cơ quan báo chí đã phát triển thành cơ quan báo chí đa phương tiện ngang tầm khu vực và thế giới, đội ngũ những người làm báo ngày càng lớn mạnh, vững vàng về bản lĩnh chính trị, giỏi về nghiệp vụ, gương mẫu về đạo đức nghề nghiệp và thực hiện tốt chức trách xã hội.

Khẳng định đóng góp to lớn của báo chí, đề dẫn hội thảo, đồng chí Nguyễn Xuân Thắng nhấn mạnh, trong cuộc đổi mới đất nước, báo chí cách mạng Việt Nam đã không ngừng khẳng định vai trò là lực lượng tiên phong trên mặt trận tư tưởng - văn hoá. Báo chí tích cực cổ vũ tinh thần đổi mới, khuyến khích tư duy sáng tạo, biểu dương những nhân tố mới, những mô hình mới, lan toả tinh thần thi đua lao động sáng tạo đến mọi tầng lớp nhân dân. Báo chí còn là cầu nối giữa Đảng, Nhà nước với nhân dân. Phát huy vai trò dẫn dắt, định hướng dư luận, xây dựng đồng thuận xã hội, với cách tiếp cận khách quan, nhiều chiều, báo chí đã phản ánh trung thực, sinh động đời sống xã hội trên mọi miền đất nước, kịp thời nêu bật những vấn đề bức thiết, như giảm nghèo, vấn đề môi trường, giáo dục, y tế, an sinh xã hội, cải cách hành chính, phòng, chống tham nhũng, lãng phí tiêu cực, đóng vai trò giám sát và phản biện xã hội, phát hiện những điểm nghẽn trong quản lý, tổ chức thực hiện chính sách để đưa ra những kiến nghị xác đáng, giúp Đảng, Nhà nước kịp thời điều chỉnh, hoàn thiện hệ thống pháp luật… Trước âm mưu chống phá của các thế lực thù địch, nhất là trên các phương tiện truyền thông xã hội, báo chí đã chủ động phát hiện, đấu tranh phản bác các luận điệu sai trái, xuyên tạc, bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, củng cố niềm tin của nhân dân với chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước.

GS, TS. Tạ Ngọc Tấn, Phó Chủ tịch Thường trực Hội đồng Lý luận Trung ương nhận định, trong những giai đoạn mang tính bước ngoặt của lịch sử, báo chí cách mạng đã thể hiện rõ vai trò là cầu nối giữa "ý Đảng với lòng dân", là nguồn cung cấp các cơ sở lý luận - thực tiễn vô cùng quý báu cho những quyết sách to lớn, sáng tạo của Đảng ta, thể hiện rõ nhất, đặc sắc nhất có thể kể đến hai cuộc vận động đổi mới quản lý thị trường trước bình minh của công cuộc đổi mới gắn với vấn đề “giá - lương - tiền” và cải tiến quản lý sản xuất nông nghiệp gắn với khoán 100 và khoán 10. Báo chí còn là cầu nối giữa đất nước ta với thế giới, qua đó, những thành tựu to lớn của công cuộc đối mới, những giá trị văn hóa nhân văn, thân thiện, văn minh của dân tộc ta, những địa danh văn hóa, lịch sử, tự nhiên nổi tiếng, như cổ thành Thăng Long, cố đô Huế, hang động Sơn Đoòng, vịnh Hạ Long, văn hóa Tràng An, văn hóa sông nước miền Tây... được quảng bá, giúp tăng cường "sức mạnh mềm", tạo điều kiện hỗ trợ phát triển quan hệ chính trị, ngoại giao và kinh tế với các quốc gia trên thế giới.

Ban Tổ chức Hội thảo đã nhận được 100 tham luận của các chuyên gia, nhà khoa học, nhà nghiên cứu, nhà báo, nhà lãnh đạo, quản lý báo chí. Các tham luận tập trung trao đổi, thảo luận làm sâu sắc hơn ý nghĩa khoa học và thực tiễn hành trình 100 năm của nền báo chí cách mạng Việt Nam, nêu bật chủ đề của hội thảo, tập trung chủ yếu vào một số vấn đề sau:

Một là, khẳng định những đóng góp to lớn của báo chí cách mạng Việt Nam đối với sự nghiệp vẻ vang của Đảng và dân tộc.

Hai là, bối cảnh tình hình mới và những yêu cầu đặt ra đối với công tác báo chí. 

Ba là, đề xuất các giải pháp khoa học, khả thi để xây dựng và phát triển nền báo chí cách mạng Việt Nam trong kỷ nguyên mới.

Hội thảo cũng dịp để khắc ghi công lao trời biển của Chủ tịch Hồ Chí Minh, Người sáng lập, Người thầy của nền báo chí cách mạng Việt Nam, cùng lớp lớp các thế hệ người làm báo cách mạng, trong đó có hàng trăm nhà báo đã anh dũng hy sinh, hàng ngàn người đã bị thương trong các cuộc khắng chiến của dân tộc, nhưng dòng chảy thông tin chưa bao giờ dứt, góp phần tô thắm thêm trang sử vẻ vang của báo chí cách mạng, của dân tộc Việt Nam Anh hùng.

Kết luận hội thảo, đồng chí Nguyễn Trọng Nghĩa cho rằng, với tinh thần thẳng thắn, trách nhiệm, các đại biểu đã thống nhất khẳng định những thành tựu to lớn, vẻ vang suốt 100 năm qua của nền báo chí cách mạng Việt Nam, đồng thời cũng chỉ ra những mặt còn hạn chế cần khắc phục trong thời gian tới, như sự lệch chuẩn thông tin ở một số ít cơ quan báo chí, xu hướng thương mại hóa, tình trạng vi phạm đạo đức báo chí, mô hình tổ chức - quản lý cơ quan báo chí còn lạc hậu, năng lực quản trị tòa soạn trong môi trường số chưa theo kịp yêu cầu thực tiễn..., là những thách thức lớn đối với sự phát triển của báo chí trong tương lai.

Để xây dựng và phát triển nền báo chí cách mạng Việt Nam trong kỷ nguyên mới, đồng chí Nguyễn Trọng Nghĩa nhấn mạnh một số giải pháp sau:

Thứ nhất, tiếp tục khẳng định Báo chí là công cụ tư tưởng - văn hóa sắc bén của Đảng, do đó việc giữ vững sự lãnh đạo của Đảng là nguyên tắc bất di, bất dịch.

Thứ hai, tiếp tục xây dựng, củng cố và nâng tầm một thế hệ nhà báo tương lai “bút sắc - lòng trong - tâm sáng”, thấm nhuần tinh thần phụng sự đất nước, phụng vụ nhân dân.

Thứ ba, xây dựng thể chế, chính sách có tính định hướng và kiến tạo môi trường cho sự phát triển lành mạnh của báo chí. Khẩn trương hoàn thiện hành lang pháp lý, trọng tâm là sửa đổi, bổ sung Luật Báo chí năm 2016 và các văn bản hướng dẫn thi hành. Quá trình sửa đổi cần quán triệt tinh thần “kiến tạo cho sự phát triển”, đồng thời cập nhật, thể chế hóa các quan điểm, chủ trương mới của Đảng, đặc biệt là tinh thần Nghị quyết số 57-NQ/TW về đột phá khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số.

Thứ tư, đẩy mạnh nghiên cứu, khai thác, ứng dụng thành tựu khoa học, công nghệ, nhất là công nghệ thông tin, trí tuệ nhân tạo (AI); thực hiện chuyển đổi số báo chí gắn với cải cách bộ máy hành chính, xây dựng các cơ quan báo chí chuyên nghiệp, hoạt động hiệu năng, hiệu lực, hiệu quả và hội nhập quốc tế; tăng cường sự hiện diện của báo chí cách mạng trên nền tảng các phương tiện truyền thông xã hội, làm chủ mặt trận thông tin, tuyên truyền trước sự phát triển của các nền tảng số xuyên biên giới; giữ vững thương hiệu, vị thế của báo chí Việt Nam trong dòng chảy của báo chí truyền thông quốc tế, góp phần thực hiện thắng lợi nhiệm vụ xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong kỷ nguyên mới.

Thứ năm, nâng cao hiệu quả kinh tế báo chí. Cần mạnh dạn nghiên cứu, phát triển các mô hình kinh doanh mới phù hợp với môi trường số. Nhà nước cần tạo hành lang pháp lý thuận lợi và có thể hỗ trợ ban đầu cho việc thử nghiệm và thúc đẩy các các mô hình kinh tế báo chí phát triển đúng hướng. Bên cạnh đó, cần tiếp tục duy trì và hoàn thiện cơ chế đặt hàng, hỗ trợ từ ngân sách nhà nước đối với các nội dung, ấn phẩm phục vụ nhiệm vụ chính trị, đối ngoại, các vùng sâu, vùng xa, đồng bào dân tộc thiểu số... bảo đảm báo chí thực hiện tốt trách nhiệm xã hội.

Thứ sáu, đẩy mạnh hợp tác quốc tế về báo chí, truyền thông. Tăng cường trao đổi với các đối tác quốc tế về cách thức tổ chức, quản lý, sản xuất nội dung báo chí, truyền thông; về trao đổi công nghệ, kỹ thuật sản xuất; về đào tạo, bồi dưỡng nhân lực chất lượng cao; chia sẻ tầm nhìn, hiểu biết về các xu hướng báo chí, truyền thông trên thế giới…

Là sự kiện khởi đầu cho chuỗi các hoạt động kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam, hội thảo là hoạt động ý nghĩa, góp phần cổ vũ, động viên đội ngũ người làm báo tiếp tục phát huy truyền thống vẻ vang, không ngừng nỗ lực vượt qua mọi khó khăn, thách thức, giữ vững bản lĩnh chính trị, đổi mới, sáng tạo, xung kích, tiên phong trên mặt trận tư tưởng, văn hóa…/.

Phong Như
(PV theo PV https://www.tapchicongsan.org.vn)