Hướng dẫn công tác dư luận xã hội năm 2024

Căn cứ chức năng, nhiệm vụ và kế hoạch công tác năm 2024, Ban Tuyên giáo Trung ương hướng dẫn thực hiện một số nhiệm vụ trọng tâm công tác dư luận xã hội năm 2024, như sau:

I. MỤC ĐÍCH, YÊU CẦU

1. Giúp cấp ủy, chính quyền các cấp xác định các nhiệm vụ trọng tâm của công tác dư luận xã hội năm 2024; nắm bắt kịp thời, sát thực tâm tư, tình cảm, ý chí, nguyện vọng của cán bộ, đảng viên và các tầng lớp nhân dân về những vấn đề, sự kiện có tính thời sự trong nước và quốc tế; kịp thời dự báo, phát hiện, xử lý những “điểm nóng” về chính trị, xã hội. Qua đó, định hướng dư luận, tạo sự thống nhất trong Đảng, đồng thuận trong xã hội, thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng và Nghị quyết Đại hội Đảng bộ các cấp nhiệm kỳ 2020-2025.

2. Giúp ban tuyên giáo các cấp chủ động xây dựng kế hoạch, tổ chức thực hiện công tác dư luận xã hội năm 2024; triển khai thực hiện hiệu quả các văn bản chỉ đạo của Trung ương, của cấp ủy về công tác dư luận xã hội.

3. Công tác dư luận xã hội cần bám sát sự lãnh đạo, chỉ đạo của các cấp ủy đảng, gắn với sự vận động phong phú của thực tiễn; bám sát những vấn đề, sự kiện mà nhân dân quan tâm; tích cực triển khai bằng nhiều hình thức, phương pháp phù hợp, hiệu quả.

4. Tiếp tục đổi mới, nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác dư luận xã hội, đẩy mạnh công tác dự báo, định hướng dư luận xã hội, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ trong tình hình mới.

II. CÁC HOẠT ĐỘNG CHỦ YẾU NĂM 2024

1. Ban tuyên giáo các cấp chủ động tham mưu cho cấp ủy lãnh đạo, chỉ đạo, tổ chức thực hiện tốt Kết luận số 100-KL/TW, ngày 18/8/2014 của Ban Bí thư khóa XI về “Đổi mới và nâng cao chất lượng công tác điều tra, nắm bắt, nghiên cứu dư luận xã hội”, Hướng dẫn số 167-HD/BTGTW, ngày 26/12/2015 của Ban Tuyên giáo Trung ương và các định hướng, chỉ đạo của Đảng đối với lĩnh vực công tác dư luận xã hội được đề cập trong Nghị quyết Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIII, Kết luận số 21-KL/TW, ngày 25/10/2021 của Ban Chấp hành Trung ương khóa XIII: “Chú trọng nắm bắt, định hướng dư luận xã hội, bảo đảm thống nhất tư tưởng trong Đảng, đồng thuận cao trong xã hội”; “Nâng cao chất lượng công tác dư luận xã hội và đánh giá sự hài lòng của người dân; chủ động dự báo tình hình, xử lý kịp thời thông tin, định hướng dư luận”. Thực hiện tốt các nhiệm vụ trọng tâm đã được đề ra tại Hội nghị toàn quốc tổng kết công tác dư luận xã hội năm 2023, triển khai nhiệm vụ năm 2024.

2. Ban tuyên giáo các cấp tham mưu cấp ủy rà soát chức năng, nhiệm vụ, tổ chức bộ máy, cán bộ làm công tác dư luận xã hội theo Quy định số 137-QĐ/TW, ngày 01/12/2023 của Ban Bí thư về chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn, tổ chức bộ máy cơ quan chuyên trách tham mưu, giúp việc tỉnh ủy, thành ủy trực thuộc Trung ương và Công văn số 7417-CV/BTGTW, ngày 19/12/2023 của Ban Tuyên giáo Trung ương về việc thực hiện Quy định số 137-QĐ/TW của Ban Bí thư. Theo đó, tại ban tuyên giáo các tỉnh, thành ủy, công tác dư luận xã hội thuộc phòng Thông tin - Tổng hợp. Riêng Ban Tuyên giáo Thành ủy Hà Nội và Ban Tuyên giáo Thành ủy Thành phố Hồ Chí Minh lập phòng Dư luận xã hội.

3. Tiếp tục rà soát, chủ động tham mưu cho cấp ủy kiện toàn đội ngũ cộng tác viên dư luận xã hội; phấn đấu trong năm 2024 tất cả ban tuyên giáo cấp tỉnh, cấp huyện đều có đội ngũ cộng tác viên dư luận xã hội bảo đảm đủ về số lượng, có cơ cấu hợp lý, đại diện cho các khu vực, ngành, đoàn thể và giai tầng trong xã hội, đáp ứng đủ điều kiện, tiêu chuẩn căn cứ theo quy chế hoạt động cộng tác viên. Kịp thời thay thế những cộng tác viên không hoạt động hoặc hoạt động kém hiệu quả. Khuyến khích xây dựng mạng lưới cộng tác viên đến cấp cơ sở (xã, phường) nhằm kịp thời đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ trong tình hình mới.

Ban tuyên giáo các cấp tham mưu cấp ủy rà soát, bổ sung Quy chế hoạt động của cộng tác viên dư luận xã hội phù hợp với điều kiện, thực tiễn địa phương, đơn vị. Nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của đội ngũ cộng tác viên các cấp trong tình hình hiện nay.

4. Tùy theo tình hình thực tế, ban tuyên giáo các cấp lựa chọn hình thức phù hợp (định kỳ hoặc đột xuất) để tổ chức Hội nghị giao ban cộng tác viên dư luận xã hội, nắm bắt và định hướng dư luận xã hội.

Cần chủ động nắm bắt, tổng hợp và phản ánh dư luận của cán bộ, đảng viên và các tầng lớp nhân dân trước những vấn đề, sự kiện quan trọng ở địa phương, cơ quan, đơn vị, ở trong nước và quốc tế. Đặc biệt, nắm bắt, tổng hợp và phản ánh dư luận xã hội trong việc xây dựng, ban hành và tổ chức thực hiện các chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước. Nắm bắt và định hướng dư luận xã hội chung quanh việc triển khai thực hiện Nghị quyết Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIII và Nghị quyết Đại hội Đảng bộ các cấp nhiệm kỳ 2020 - 2025; việc triển khai thực hiện Kết luận Hội nghị Ban Chấp hành Trung ương lần thứ 4 (khóa XIII), Kết luận số 01-KL/TW, ngày 18/5/2021 của Bộ Chính trị về tiếp tục thực hiện Chỉ thị số 05-CT/TW của Bộ Chính trị (khóa XII) về “Đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh”; các nghị quyết, chỉ thị, kết luận của Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư, của cấp ủy các cấp, nhất là với các Hội nghị Trung ương diễn ra trong năm 2024, những hoạt động chung quanh các kỳ họp thứ 7, 8 của Quốc hội (bất thường và thường kỳ); các kỳ họp Hội đồng nhân dân các cấp. Quan tâm nắm bắt dư luận xã hội chung quanh các hoạt động đối ngoại của Đảng và Nhà nước; các hoạt động kỷ niệm các ngày lễ lớn, sự kiện chính trị quan trọng, như: 70 năm Ngày Chiến thắng Điện Biên Phủ; 80 năm Ngày thành lập Quân đội nhân dân Việt Nam và 35 năm Ngày hội quốc phòng toàn dân; 45 năm ngày Chiến thắng chiến tranh bảo vệ biên giới Tây Nam của Tổ quốc và cùng quân dân Cammpuchia chiến thắng chế độ diệt chủng; 45 năm Cuộc chiến đấu bảo vệ biên giới phía Bắc của Tổ quốc; 70 năm Ngày ký Hiệp định Giơ-ne-vơ về đình chỉ chiến sự ở Việt Nam; 55 năm thực hiện Di chúc của Chủ tịch Hồ Chí Minh và 55 năm Ngày mất của Người… Nắm bắt dư luận xã hội chung quanh việc phục hồi phát triển kinh tế - xã hội của đất nước và địa phương; việc hỗ trợ doanh nghiệp, người dân phát triển sản xuất, kinh doanh, ổn định cuộc sống; công tác phòng, chống thiên tai, dịch bệnh; tình hình giao thông và trật tự, an toàn xã hội; vấn đề bảo đảm an ninh, chủ quyền biển, đảo của Tổ quốc; các sự kiện chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội người dân quan tâm; những khó khăn, bất cập trong việc thực hiện các chủ trương, chính sách và những vấn đề mới phát sinh trong thực tiễn cuộc sống… Quan tâm nắm bắt, phản ánh những vấn đề bức xúc, tiềm ẩn trong tư tưởng, tâm trạng cán bộ, đảng viên, nhân dân; gắn công tác theo dõi, nắm bắt, tổng hợp tình hình dư luận xã hội với công tác dự báo để kịp thời tham mưu giúp cấp uỷ và chính quyền các cấp, các ngành, các địa phương có biện pháp giải quyết và định hướng dư luận xã hội. Đa dạng hóa hình thức, phương pháp nắm bắt, tổng hợp tình hình dư luận xã hội.

Các báo cáo nhanh, báo cáo chuyên đề phản ánh tình hình dư luận xã hội gửi Bộ Chính trị, Ban Bí thư và cấp ủy, chính quyền các cấp bảo đảm khách quan, trung thực, kịp thời, đầy đủ các luồng ý kiến dư luận xã hội. Cần phân tích, chỉ ra nguyên nhân của các luồng ý kiến, có dự báo, đề xuất các giải pháp lãnh đạo, chỉ đạo tuyên truyền, định hướng dư luận xã hội.

5. Ban tuyên giáo các tỉnh ủy, thành ủy, đảng ủy trực thuộc Trung ương, Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, Trung ương các tổ chức chính trị - xã hội chủ động tham mưu cấp ủy xây dựng kế hoạch, tổ chức các cuộc điều tra, thăm dò dư luận xã hội trong năm bảo đảm thiết thực, hiệu quả, bám sát chương trình làm việc của Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư và cấp uỷ địa phương, cơ quan, đơn vị. Đối với các chủ trương, chính sách, dự án phát triển kinh tế - xã hội quan trọng có ảnh hưởng sâu rộng trong xã hội, trước khi xây dựng, ban hành, triển khai thực hiện và sau một thời gian tổ chức thực hiện phải tiến hành điều tra, nắm bắt, nghiên cứu dư luận xã hội.

Các cuộc điều tra, thăm dò dư luận xã hội phải bảo đảm tính khoa học, tuân thủ quy trình, phương pháp thực hiện, tính đại diện (chọn mẫu), độ tin cậy, tính kịp thời của thông tin. Đa dạng hóa hình thức, phương pháp điều tra, thăm dò dư luận xã hội, kết hợp các hình thức: điều tra trực tiếp bằng phiếu hỏi tự điền; điều tra trực tuyến (online); điều tra qua điện thoại; điều tra qua thư điện tử… Phối hợp với Viện Dư luận xã hội, Ban Tuyên giáo Trung ương trong khai thực hiện các cuộc điều tra, thăm dò dư luận xã hội do Ban Tuyên giáo Trung ương tổ chức.

6. Tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin, trí tuệ nhân tạo (AI), dữ liệu lớn (Big data) trong công tác nắm bắt, thăm dò, nghiên cứu, định hướng dư luận xã hội. Đẩy mạnh nghiên cứu khoa học về dư luận xã hội; tổ chức các lớp tập huấn kỹ năng, nghiệp vụ công tác dư luận xã hội cập nhật kiến thức cho đội ngũ cán bộ làm công tác dư luận xã hội và đội ngũ cộng tác viên dư luận xã hội các cấp.

7. Tổ chức Tổng kết 10 năm thực hiện Kết luận số 100-KL/TW, ngày 18/8/2014 của Ban Bí thư khóa XI về “Đổi mới và nâng cao chất lượng công tác điều tra, nắm bắt, nghiên cứu dư luận xã hội” ở cấp Trung ương, cung cấp luận cứ khoa học, tạo cơ sở chính trị, tiền đề quan trọng đề nghị Ban Bí thư tiếp tục lãnh đạo, chỉ đạo đổi mới mạnh mẽ, đột phá hơn nữa công tác dư luận xã hội đáp ứng được yêu cầu, nhiệm vụ trong tình hình mới. Ban Tuyên giáo Trung ương sẽ tiến hành kiểm tra, khảo sát việc triển khai thực hiện Kết luận số 100-KL/TW, ngày 18/8/2014 của Ban Bí thư tại một số địa phương, cơ quan, đơn vị trong quý I, quý II năm 2024 (có công văn cụ thể riêng).

8. Tăng cường phối hợp với các cơ quan, đơn vị, địa phương liên quan trong công tác điều tra, thăm dò, nắm bắt, nghiên cứu và định hướng dư luận xã hội; thực hiện có hiệu quả Quyết định số 238-QĐ/TW, ngày 30/9/2020 của Ban Bí thư về “Quy chế phối hợp giữa ban tuyên giáo các các cấp với cơ quan quản lý nhà nước cùng cấp trong việc thực thi pháp luật, triển khai kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội, giải quyết những vấn đề nổi cộm, nhân dân quan tâm”. Phối hợp với các cơ quan liên quan tham mưu xây dựng kịch bản ứng phó khi hình thành các điểm “nóng” chính trị, xã hội (nếu có).

III. TỔ CHỨC THỰC HIỆN

1. Căn cứ Hướng dẫn này, ban tuyên giáo các tỉnh ủy, thành ủy, đảng ủy trực thuộc Trung ương, Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và Trung ương các tổ chức chính trị - xã hội tham mưu cấp ủy lãnh đạo, chỉ đạo và tổ chức thực hiện hiệu quả công tác dư luận xã hội của địa phương, đơn vị. Định kỳ gửi báo cáo tình hình dư luận xã hội về Ban Tuyên giáo Trung ương (qua Viện Dư luận xã hội) trước ngày 25 hằng tháng hoặc theo yêu cầu đột xuất (nếu có).

2. Trong quá trình thực hiện, nếu có vướng mắc, phát sinh, đề nghị các địa phương, cơ quan, đơn vị phản ánh về Ban Tuyên giáo Trung ương (qua Viện Dư luận xã hội) để điều chỉnh, bổ sung./.

Ban Tuyên giáo Trung ương